مشخصات گیاهشناسی زعفران
زعفران گیاهی از خانواده زنبقیان Iridaceae با نام علمیCrocus sativus L و نام انگلیسی Saffronاست.
شرایط کشت زعفران
دمای مناسب رشد
- زعفران گیاهی سرما دوست است.
- حداکثر دمای رشد زعفران بین ۴۰ تا ۳۵ درجه سانتی گراد می باشد.
دمای مناسب گلدهی
- برای ظهور گل های زعفران محدوده دمایی ۹ تا ۱۵ درجه سانتیگراد مناسب می باشد.
خاک مناسب
- خاک لومی غنی از مواد آلی و با زهکش خوب برای کشت زعفران مناسب می باشد.
- برای کشت زعفران خاک هایی با PH بین ۷-۸ مطلوب می باشد.
طول دوره رشد و رسیدگی
- مرحله تشکیل برگ های اولیه در جوانه پیاز : نیمه تیرماه تا نیمه مرداد ماه
- مرحله تشکیل جام گل : نیمه دوم مردادماه
- دوره بیداری و تشکیل گل : شهریور ماه تا آبان ماه
- مرحله تشکیل غده دختری : بهمن و اسفندماه (جذب موادمغذی توسط گیاه در این مرحله از طریق برگ های گیاه بوده و محلول پاشی نقش موثری در افزایش محصول سال آینده دارد)
۱-طول دوره رشد زعفران را براساس دوره بیداری و خواب می توان به شرح زیر تقسیم بندی کرد:
الف- دوره بیداری
- مرحله شدت رشد : مهر ماه تا بهمن ماه
- مرحله توقف رشد: اسفند ماه تا اردیبهشت ماه
ب- دوره خواب
- مرحله خواب حقیقی : اردیبهشت ماه تا تیر ماه
- مرحله خواب ظاهری : تیر ماه تا شهریور ماه
۲-طول دوره رشد زعفران را براساس مراحل آبیاری می توان به شرح زیر تقسیم بندی کرد:
- اولین آبیاری : شهریور ماه تا اول مهر
- دومین آبیاری یا زاج آب : بعداز برداشت گل ، اواخر آبان ماه تا اواخر آذر ماه
- سومین آبیاری یا کلش آب: اسفندماه
فصل کاشت و برداشت محصول
- بطور کلی فصل گلدهی زعفران آبان و آذر ماه است.
- حدود دو هفته پس از آبیاری اول مرحله ظهور گل های زعفران می باشد.
- بهترین زمان کشت پیاز خردادماه می باشد، زیرا در این مرحله برگ های گیاه خشک بوده و گیاه در مرحله خواب حقیقی می باشد.
آفات و بیماری های شایع زعفران
بیماری ها
- بیماری زوال زعفران
- بیماری سیاهکزعفران
- بیماری قارچی رایزوکتونیا
- پیچیدگی و فنری شدن کلاله
- پوسیدگی بنه
- بیماری ورم پیاز
- بیماری سیاهک زعفران
آفات
- جوندگان : موش، خرگوش، جوجه تیغی
- کنه پیاز زعفرانbulb mite
- تریپس بنه
- کرم پیازخوار زعفران
- کنه بنه زعفران claparede Rhizoglyphus robini
- کنه قهوه ای گندمlateens Muller
- تریپس توتون یا تریپس پیازlindeman Thrips
مهمترین عناصر غذایی در رشد و تولید زعفران
۱-عنصر نیتروژن
این عنصر در مرحله رشد برگ ها و نیز در زمان رشد غده مورد نیاز گیاه می باشد.
۲-عنصر فسفر
مصرف کودهای حاوی درصد بالای عنصر فسفر قبل از آغاز مرحله تولید، محرک گلدهی بوده همچنین عنصر فسفر وجب بهبود فرایند فتوسنتز و انتقال انرژی شده و بر تولید غده موثر می باشد.
۳-عناصر ریزمغذی
تامین عناصر ریزمغذی در مرحله رشد برگ های گیاه زعفران و نیز تولید غده ضروری می باشد.
۴-عنصر آهن
عنصر آهن موجب افزایش سبزینگی و رشد رویشی در گیاه شده و کیفیت غده و نیز گل را در زعفران بهبود می بخشد.
۵-عنصر گوگرد
عنصر گوگرد موجب کاهش اثر شوری خاک و آب آبیاری بر روی گیاه شده و در کنترل آفت کنه موثر می باشد.
این عنصر در تمام مراحل رشد و نمو گیاه مورد نیاز می باشد و کیفیت محصول را به میزان زیادی افزایش می دهد.
توصیه های عمومی در تغذیه کودی زعفران
- مصرف کودهای حاوی عنصر گوگرد ، از آلودگی گیاه زعفران به بیماری های قارچی پیشگیری و میزان خسارت ناشی از آن را کاهش می دهد.
- با توجه به شرایط محیطی کود آهن پودری و مایع ، همچنین کود پودر میکرو و کود مایع میکرو قابلیت جایگزینی دارند.
- برنامه کودی پیشنهادی براساس نیاز گیاه زعفران به عناصر غذایی در مراحل مختلف رشد و نمو آن می باشد.
- مقادیر توصیه شده و نحوه مصرف عمومی است و با توجه به آزمون خاک و نظر کارشناس قابل تغییر می باشد.
- بدلیل خاصیت کلات کنندگی کودهای اسید هیومیک مصرف این ترکیبات همراه با آب آبیاری ، موجب رشد و توسعه ریشه شده و جذب عناصر مغذی موجود در خاک را توسط ریشه گیاه تسهیل می کند.
- جهت پوشانندگی کامل و افزایش راندمان مصرف و کارایی کودها ، استفاده از مکمل کودی سورفکتانت غیر یونی سارکو SURFACTANT توصیه می شود.