ظاهر و فرم میوه همواره یکی از مهمترین معیارها جهت سنجش مرغوبیت آن در بین مصرف کنندگان بوده و ویژگی های متفاوتی را در محصولات مختلف در بر می گیرد. پسته از محصولات استراتژیک مهم و صادراتی کشور و از محبوب ترین محصولات آجیلی در بین مصرف کنندگان است.
درصد خندان بودن پسته یکی از ویژگی های بسیار تاثیر گذار بر ارزیابی کیفیت آن است که به عوامل متعددی وابسته می باشد.
در زیر ابتدا این اصطلاح رایج را تعریف و سپس به بررسی عوامل موثر بر این خصوصیت می پردازیم.
تعریف اصطلاح خندان شدن پسته
همزمان با تکمیل و پر شدن مغز ، پوست سخت پستهshell از نوک میوه ترک خورده و این شکاف در دوطرفه و یا از یک طرف به سمت انتهای میوه امتداد می یابد. این تغییر فیزیکی ظاهر میوه را اصطلاحا” خندان شدن پسته می گویند.
دلیل شکاف خوردن پوست پسته چیست؟
در واقع ایجاد شکاف در پوست پسته فرایندی فیزیکی است که با رشد سریع و افزایش حجم مغز و محتوای درون میوه روی می دهد. فشار وارده از طرف مغز به پوست باعث ایجاد شکاف در آن شده و عوامل دیگر نیز بر این روند تاثیر گذار خواهند بود.
زمان شکاف خوردن و خندان شدن پسته
آغاز خندان شدن پسته همزمان با شروع مرحله رسیدگی و پر شدن مغز ، در اواخر مردادماه می باشد. با بلوغ نهایی مغز پسته ، پوست سبز از پوست استخوانی آن جدا می شود. در این زمان پوست استخوانی کاملا” سخت شده و با ایجاد و تغییر رنگ قرمز در پوست سبز همراه است.
عوامل موثر بر خندان شدن پسته کدامند؟
در زیر به بررسی مهمترین موارد تاثیرگذار بر درصد خندان شدن میوه پسته می پردازیم.
تاثیر ارقام مختلف بر درصد خندان شدن پسته
همواره ارقام اصلاح شده بهترین انتخاب جهت احداث باغ می باشند. علاوه بر سازگاری رقم با منطقه ،بررسی تفاوت آنها در این زمینه نیز بسیار مهم است. طبق تحقیقات صورت گرفته، ارقام وحشی کمترین درصد خندان بودن میوه را دارا بوده، لذا در زمان احداث باغ رعایت حداکثر فاصله جهت پیشگیری از ادغام گرده افشانی با دیگر ارقام باید مد نظر قرار داده شود.
تاثیر آبیاری بر درصد خندان شدن پسته
آبیاری منظم و کافی درخت به ویژه در زمان تشکیل میوه در اردیبهشت و خردادماه و نیز تامین رطوبت کافی در زمان رسیدگی پسته در مردادماه بر افزایش کیفیت و نیز درصد خندان بودن آن بسیار تاثیر گذار است.
علاوه بر این میزان شوری و PH آب بر میزان جذب آن توسط گیاه تاثیر گذاشته و در شرایط نامطلوب، باعث کاهش کیفیت محصول بدست آمده می شود.
آبیاری منظم در مردادماه همزمان با وزن گیری میوه در افزایش درصد خندانی پسته بسیار تاثیر دارد و تنش آبی در مرداد و شهریور ماه و عدم آبیاری کافی درصد پوکی و به اصطلاح درصد دهن بست را افزایش می دهد.
تاثیر تغذیه بر درصد خندان شدن پسته
تامین عناصرمغذی مورد نیاز گیاه در تمام مراحل رشد و نمو آن ضروری است. چالکود زمستانه ، محلول پاشی در زمان تورم جوانه ها و قبل از گلدهی، گرده افشانی و تشکیل گرده سالم را تضمین و درصد پوکی در پسته را به میزان زیادی کاهش می دهد.
از آنجا که ایجاد شکاف در پوست سخت پسته فرایندی فیزیکی و به میزان زیادی به حجم مغز میوه بستگی دارد، با تغذیه کودی منظم و تخصصی می توان علاوه بر افزایش خصوصیات کیفی محصول ، درصد خندان بودن را نیز در آن ارتقاء بخشید.
مصرف کودهای حاوی عناصر منگنز، بر، روی، آهن و نیتروژن در زمان تورم جوانه ها در تشکیل گرده سالم و بهبود فرایندهای زیستی گیاه بسیار موثر می باشند.
آهن عنصر کلیدی در تمام فعالیت های گیاه بوده و جهت شروع مرحله گلدهی و نیز در طول رسیدگی محصول بسیار ضروری است.
کمبود عنصر منگنز موجب پوکی و نارس شدن و قرمزی میوه پسته می شود و این عنصر در خندان شدن و افزایش مرغوبیت پسته نقش کلیدی دارد. تامین منگنز بصورت چالکود زمستانه و نیز در زمان رسیدگی میوه جهت ارتقاء کیفیت و عملکرد ضروری می باشد.
عنصر روی موجب افزایش گل انگیزی و تعداد جوانه های مولد در درخت شده و علاوه بر آن کمبود این عنصر در مرحله رشد میوه باعث ریزی و قرمز شدن و افزایش درصد پوکی در پسته می شود.
در زمان تشکیل میوه مصرف کودهای کامل و اسیدهای آمینه در کنار عناصر ریزمغذی ضروری است. در زمان رسیدگی نیز تامین عناصر فسفر، پتاسیم و کلسیم تاثیر بسیاری بر افزایش وزن گیری میوه داشته و با افزایش حجم مغز پسته ، درصد خندان بودن در محصول را بالا می برند.
تاثیر زمان برداشت بر درصد خندان شدن پسته
مناسب ترین زمان جهت برداشت محصول ، بعداز افزایش حداکثری حجم و وزن گیری مغز پسته و رسیدگی کامل آن می باشد. در این مرحله میوه های کاملا رسیده و خندان به راحتی از درخت جدا می شوند.
تاثیر هرس درخت و تنک کردن میوه ها بر درصد خندان شدن پسته
حذف شاخه های اضافه و حفظ شاخه های بارده موجب افزایش میزان محصول شده و علاوه بر آن با بهبود کیفیت تغذیه و رشد بیشتر مغز ، بر درصد خندان شدن پسته نیز بسیار موثر می باشد.
کود مایع سه عنصری Fe- Zn- Mn شرکت سارکو
تعریف مرغوبیت و کیفیت در محصولات مختلف متفاوت می باشد. در مورد پسته علاوه بر درشتی میوه و شکل ظاهری و طعم ، ایجاد شکاف در پوست سخت آن یا اصطلاحا” خندان بودن پسته معیار بسیار مهمی در ارزیابی بازارپسندی این محصول استارتژیک محسوب می شود.
کود مایع سه عنصری Fe- Zn- Mn شرکت سارکو حاوی سه عنصر طلایی آهن، روی و منگنز است که در پر شدن مغز و خندان شدن پسته بسیار موثر می باشند . مصرف این محصول در طول دوره رشد میوه مانع از پوکی و بسته ماندن پوست سخت پسته می شود.