مشخصات گیاه شناسی درخت پسته
پسته ، با نام علمی Pistacia درخت یا درختچه‌ای است معطر، از تیره پسته‌ایان با نُه گونه بومی اوراسیا و دو گونه که یکی در جنوب غربی امریکای شمالی و دیگری در جزایر قناری می باشد.
شرایط کشت پسته
دمای مناسب رشد
بهترین دما برای پرورش پسته ۲۰ تا ۴۵ درجه سانتی گراد است. درختان پسته مقاومت زیادی به کم آبی و شوری خاک دارند.
دمای مناسب گلدهی
زمان تورم جوانه های گل های نر و ماده درخت پسته، در اواخر اسفند تا اواسط فروردین است که از لحاظ کوددهی بسیار مهم می باشد.
درخت پسته هنگام گلدهی و در زمان تشکیل میوه نسبت به سرمای بهاره، بسیار حساس می باشد.
خاک مناسب رشد
ریشه های درخت پسته رشد عمقی دارند و خاک های لومی با میزان PH 7 تا ۷.۵ (خنثی) برای پرورش آن مناسب می باشند.
طول دوره رشد و رسیدگی
- بذر پسته بعداز گذشت ۲ سال به نهال تبدیل شده و پس از گذشت ۵ سال به باردهی می رسد. بطور معمول بعداز گذشت ۱۰ تا ۱۲ سال درخت پسته قادر به تولید و باردهی اقتصادی است.
- زمان تورم جوانه های گل نر و ماده و تولید گرده، اواخر اسفند تا اواسط فروردین ماه می باشد.
- ریختن سنبله گل های نر ، تشکیل میوه و خوشه های پسته (رشد سریع پوست سخت و پوست سبز پسته) و ظهور کامل برگ و انتهای ساقه در اوایل اردیبهشت رخ می دهد.
- مرحله سخت شدن پوست سخت همراه با رشد سریع مغز پسته در اواخر خرداد یا اواسط تیرماه می باشد.
- اواخر مردادماه زمان شروع خندان شدن پسته ها و در نهایت، جدایی پوست رویی از پوست استخوانی است.
زمان برداشت محصول
زمان رسیدگی و برداشت محصول پسته، اواخر مرداد و در طول شهریور ماه می باشد.
آفات و بیماری های شایع درخت پسته
آفات
- پروانه چوبخوار پسته (کرمانیا) kermania pistaciella
- پسیل معمولی پسته (شیره خشک)
- سوسک سرشاخه خوار پسته Hylesinus vestitus
- سن های زیان آور پسته Pistacia Bugs
- زنجره پسته (شیره تر) Idiocerus Stali
بیماری ها
- بیماری نماتد غده و ریشه درختان پسته
- پوسیدگی طوقه و ریشه درختان پسته
- بیماری زهرابه افلاتوکسین ( باعث کپک زدگی یا قارچ بر روی پسته می شود)
- پژمردگی و مرگ شکوفه های بهاری باغات پسته در اثر بیماری بلایت (عامل بیماری بلایت قارچ Botrytis cinera می باشد )
مهمترین عناصر غذایی در رشد و تولید درخت پسته
۱-عنصر نیتروژن
نیتروژن عنصر ضروری جهت ساخت پروتئین ها و اسیدهای آمینه می باشد و در زمان رشد رویشی درخت پسته و نیز تشکیل و رسیدگی میوه به میزان بیشتری مورد نیاز است. بر همین اساس مصرف کودهای حاوی نیتروژن بالا در زمان شروع تورم جوانه ها و نیز کوددهی با کودهای سه بیست در زمان رشد شاخ و برگ و رسیدگی پسته توصیه می شود.
۲-عنصر فسفر
فسفر از عناصر بسیار مهم در تغذیه درخت پسته می باشد. تامین فسفر مورد نیاز درخت پسته، موجب رشد و توسعه مناسب سیستم ریشه شده و کیفیت میوه را به میزان زیادی ارتقاء می بخشد. علاوه بر آن عنصر فسفر محرک گلدهی بوده و بر تعداد شکوفه و در نتیجه میزان تولید نهایی موثر است.
۳-عنصرپتاسیم
تامین عنصر پتاسیم در زمان تشکیل پسته و پر شدن مغز بسیار ضروری است و در مرحله رسیدگی میزان زیادی از آن مورد نیاز گیاه می باشد. این عنصر محرک گلدهی و شروع مرحله تولید در درخت پسته بوده و میزان عملکرد و مقاومت درخت پسته در برابر تنش های محیطی را به میزان زیادی افزایش می دهد.
۴-عنصر کلسیم
عنصر کلسیم نقش بسیار مهمی در تولید پوست پسته داشته و کیفیت میوه را به میزان زیادی ارتقاء می بخشد.
این عنصر بر رشد رویشی گیاه و میزان گلدهی و تولید موثر می باشد. مصرف کلسیم در مرحله تشکیل و رسیدگی پسته علاوه بر کیفیت ( رنگ، طعم و درشتی) ،عمر انبارمانی محصول را نیز افزایش می دهد.
۵-عنصر بر
در زمان تورم جوانه ها و نیز در مرحله تشکیل میوه مصرف عنصر بر جهت تغذیه درخت پسته بسیار مهم می باشد. این عنصرمحرک گلدهی بوده و تولید شکوفه و میوه را افزایش می دهد. عنصر بر، موجب تسهیل انتقال کلسیم در گیاه شده و با افزایش استحکام دمبرگ و دمگل از ریزش نابهنجار شکوفه و میوه در درخت پسته پیشگیری می کند. همچنین میزان کیفیت و بازارپسندی محصول را به میزان زیادی ارتقاء می دهد.
۶-عنصر روی
این عنصر بر رشد رویشی، میزان گلدهی و تولید درخت پسته تاثیر دارد. عنصر روی از ریزش نابهنجار شکوفه و میوه پیشگیری کرده و میزان تولید را افزایش می دهد.
۷-عنصر گوگرد
گوگرد موجب تسریع رشد رویشی شده و کیفیت محصول درخت پسته را به میزان زیادی افزایش می دهد. محلول پاشی باغات پسته با عنصر گوگرد ،پس از برداشت محصول موجب افزایش عمر جوانه های مولد روی درخت شده و از عارضه سال آوری باغات پسته پیشگیری می کند. همچنین محلول پاشی درخت پسته با گوگرد از آلودگی گیاه به انواع بیماری های قارچی و آفات پیشگیری می کند.
توصیه های عمومی در تغذیه کودی درخت پسته
- جهت پیشگیری از آسیب و احتمال ریزش گل های پسته، محلول پاشی بعد از تبدیل ۸۰درصد گل ها به میوه انجام شود.
- با توجه به شرایط محیطی کود آهن پودری و مایع ، همچنین کود پودر میکرو و کود مایع میکرو قابلیت جایگزینی دارند.
- برنامه کودی پیشنهادی براساس نیاز درخت پسته به عناصر غذایی در مراحل مختلف رشد و نمو آن می باشد.
- مقادیر توصیه شده و نحوه مصرف عمومی است و با توجه به آزمون خاک و نظر کارشناس قابل تغییر می باشد.
- بدلیل خاصیت کلات کنندگی کودهای اسید هیومیک مصرف این ترکیبات همراه با آب آبیاری ، موجب رشد و توسعه ریشه شده و جذب عناصر مغذی موجود در خاک را توسط ریشه گیاه تسهیل می کند.
- جهت پوشانندگی کامل و افزایش راندمان مصرف و کارایی کودها ، استفاده از مکمل کودی سورفکتانت غیر یونی سارکو SURFACTANT توصیه می شود.