مشخصات گیاهشناسی عدس
عدس از خانواده خانواده حبوبات و بـا نام علمی Lens culinaris medic و نام انگلیسی Lentil – Cultivated lentil – gramاست.
شرایط کشت عدس
دمای مناسب رشد
- دمای مناسب جوانه زنی بین ۱۵ تا ۲۵سانتیگراد می باشد.
- زمان کاشت عدس در مناطق مختلف به شرح زیر می باشد:
- مناطق معتدل سرد: ۱۵ آبان تا ۱۵ آذر
- مناطق سرد: نیمه دوم اسفند تا نیمه دوم فروردین
- مناطق نیمه گرم یا گرمسیر: ۱۵ آبان تا ۱۵ آذر
خاک مناسب
- عدس در انواع خاک های رسی سنگین تا شن لومی کشت می شود.
- به شوری خاک حساس بوده اما نسبت به سایر حبوبات مقاومت بیشتری نسبت به شوری دارد.
- این گیاه را می توان در PH حدود ۵/۵ تا ۹ کشت کرد.
طول دوره رشد و رسیدگی
- طول دوره رشد و رسیدگی گیاه عدس ۳ الی ۴ ماه می باشد.
زمان برداشت محصول
- هنگامی که رطوبت بذرها ۳۰ درصد باشد برداشت سنتی و دست انجام می گیرد.
- برداشت مکانیزه ( کمباین) زمانی که رطوبت بذرهای ۱۲ تا ۱۴ درصد باشد انجام می شود.
آفات و بیماری های شایع عدس
بیماری ها
- پژمردگی آوند ( پژمردگی حقیقی) – عامل بیماری قارچFusarium oxysporum
- پوسیدگی یقه – عامل بیماری قارچCorticium rolfsii
- بیماری زنگ
- سفیدک پودری
- سفیدک دروغین
- آنتراکنوز
- بیماری های ویروسی
آفات
- شته ها
- کنه ها
- سرخوطومی ها
- سوسک های انباری
- مگس هایPhytomyza horticola
مهمترین عناصر غذایی در رشد و تولید عدس
۱-عنصر نیتروژن
نیتروژن موجب تسریع رشد رویشی گیاه و افزایش درشتی و وزن گیری دانه عدس می شود.
۲-عنصر فسفر
فسفر موجب تسریع رشد و گسترش ریشه ها و استقرار اولیه گیاهچه می شود. این عنصر فتوسنتز و انتقال انرژی را بهبود بخشیده و گلدهی و رشد محصول را افزایش می دهد. همچنین عنصر فسفر نقش موثری در افزایش مقاومت گیاه عدس در برابر تنش های رطوبتی (خشکی) دارد.
۳-عناصر ریزمغذی
عناصر بر ، روی و کلسیم محرک گلدهی و شروع مرحله تولید بوده و از ریزش نابهنجار دانه و غلاف پیشگیری می کنند.
۴-عنصر آهن
عنصر آهن موجب افزایش سبزینگی و رشد رویشی در گیاه شده و کیفیت دانه عدس را بهبود می بخشد.
۵-عنصر گوگرد
این عنصر در تمام مراحل رشد و نمو گیاه مورد نیاز می باشد و کیفیت دانه عدس را به میزان زیادی افزایش می دهد.
توصیه های عمومی در تغذیه کودی عدس
- مصرف کودهای حاوی سیلسیم و پتاسیم علاوه بر بهبود کیفیت محصول و مقاومت مکانیکی دیواره سلول ها ، از نفوذ آفات مکنده و عوامل بیماری زا پیشگیری و عمر انبارمانی دانه عدس را افزایش می دهد.
- با توجه به شرایط محیطی کود آهن پودری و مایع ، همچنین کود پودر میکرو و کود مایع میکرو قابلیت جایگزینی دارند.
- برنامه کودی پیشنهادی براساس نیاز گیاه عدس به عناصر غذایی در مراحل مختلف رشد و نمو آن می باشد.
- مقادیر توصیه شده و نحوه مصرف عمومی است و با توجه به آزمون خاک و نظر کارشناس قابل تغییر می باشد.
- بدلیل خاصیت کلات کنندگی کودهای اسید هیومیک مصرف این ترکیبات همراه با آب آبیاری ، موجب رشد و توسعه ریشه شده و جذب عناصر مغذی موجود در خاک را توسط ریشه گیاه تسهیل می کند.