گزارشات ارائه شده توسط محققان سراسر جهان گواهی بر این مطلب است که کشت مداوم ، مصرف بی رویه کودهای کشاورزی ، زهکش نامناسب ، استفاده از ادوات کشاورزی و خاک ورزی غیراصولی در طی زمان اثرات مخرب زیست محیطی را بهمراه داشته و موجب فرسایش خاک در مزارع و باغات شده است.
خاک بستر کشت و محل استقرار گیاه و از عوامل ضروری جهت ادامه چرخه زندگی آن می باشد. ریشه دوانی ، استقرار و نموگیاهی سالم و قوی تنها در بستر رشدی مناسب امکان پذیر است .
قسمت زیادی از خاک های زراعی ایران جزو خاک های مناطق خشک و نیمه خشک محسوب شده و از نظر میزان موادآلی خاک بسیار فقیر می باشند . به همین دلیل مصرف کودهای آلی علاوه بر افزایش تولید محصولات کشاورزی ، در اصلاح ساختار و جلوگیری از فرسایش خاک های زراعی و باغی نیز بسیار موثر است.
منشاء و عناصر تشکیل دهنده اسید هیومیک ها
اسید هیومیک ها از فراوان ترین شکل موادآلی در سطح زمین و تشکیل دهنده بخش زیادی از مواد ارگانیک خاک های کشاورزی می باشند.آرایش زنجیره های کربن تشکیل دهنده اسید هیومیک ها براساس منبع آنها متفاوت است . این مواد از دو منبع به دست می‌آیند: لئوناردیت ها (مواد معدنی بدست آمده از زغال ستگ ها) و بقایای پوسیده گیاهی و شامل سه بخش اسید هیومیک ، فولویک اسید و هیومین می باشند.
اکسیژن،نیتروژن، هیدروژن و فسفات ها از عناصر تشکیل دهنده این مواد هستند و درصد بالای عنصر کربن موجود در مواد هیومیکی موجب افزایش حاصلخیزی خاک می گردد.
خواص و کاربرد اسید هیومیک ها
اسید هیومیک ها از تواناترین کلات کنندهای طبیعی هستند. این مواد ابتدا با اتصال به عناصر مغذی خاک و کلات کردن ، آنها را در دسترس ریشه گیاه قرار داده و همزمان با افزایش تراوایی دیواره سلولی به جذب بهتر این مواد مغذی توسط گیاه و رشد مطلوب اندام های هوایی کمک می کنند.
این مکانیسم ، کارایی مصرف کودها را افزایش داده و با تسهیل جذب عناصر موجود در خاک توسط ریشه، علاوه بر کمک به رشد و توسعه بهتر گیاهان موجب صرفه جویی در مصرف کودهای شیمیایی و کاهش آبشویی و ماندگاری این کودها در خاک می گردند. همچنین با اتصال به عناصر فلزی سمی و رسوب آنها ، از میزان سمیت این مواد برای گیاهان کاسته و به اصلاح خاک کمک می کنند.
چگونگی اثر اسید هیومیک ها بر افزایش حجم ریشه گیاه
مصرف اسید هیومیک ها موجب افزایش چندبرابری حجم ریشه گیاهان می شود. . این ترکیبات با تاثیر بر نفوذپذیری جدار سلول های ریشه نسبت به آب و مواد غذایی موجب افزایش ریشه زایی و گسترش حجم ریشه گیاه می شوند. ریشه های وسیعتر و قویتر تضمینی بر داشتن گیاهی سالم و مقاوم خواهد بود. با افزایش حجم ریشه جذب عناصر مغذی افزایش یافته و گیاه علاوه بر رشد و توسعه موثر ، شرایط بهتری برای مبارزه و مقاومت در مقابل عوامل بیماریزا خواهد داشت .
آیا اسید هیومیک ها در افزایش مقاومت گیاه به انواع تنش ها نقش دارند؟
سطح وسیع مولکول های اسید هیومیک تا هفت برابر بیشتر از خاک های رسی موجب نگهداری آب در خاک می شود ،که در زمان خشکی میتواند رطوبت مورد نیاز ریشه را فراهم سازد.
از طرف دیگر مواد هیومیکی با اصلاح فیزیکی و بهبود ساختار و دانهبندی خاک و ایجاد فضای بیشتر جهت نفوذ آب به داخل خاک و ایجاد پیوند با مولکول های آب مانع از هدر رفت رطوبت موجود در خاک شده و تاثیری مثبت بر افزایش مقاومت گیاهان به شرایط نامساعد محیطی مانند شوری و کمآبی دارند.
از دیگر خواص اسید هیومیک ها تاثیر مثبت بر فعالیت میکروارگانیسم های مفید خاک است. به طور کلی این مواد بعنوان یک منبع انرژی برای میکروب ها و باکتری های مفید خاکزی شناخته شده و سبب افزایش جمعیت آن ها می شوند.میکروارگانیسم های مفید خاک از رشد عوامل بیماریزای گیاهی جلوگیری کرده و با ایجاد لایه محافظ اطراف ریشه گیاهان و افزایش ضخامت دیواره سلولی نفوذ موجودات ذره بینی مانند قارچ ها و نماتدها را به درون گیاه کاهش می دهند.
با افزایش فعالیت میکروارگانیسمهای خاک محیط اطراف ریشه گیاه گرم شده و با گردش شیره سلولی در گیاه و انتشار این گرما در سراسر آن ، در مواردی عوارض ناشی از سرمای محیط را کاهش می دهد. رنگ تیره اسید هیومیک ها نیز موجب جذب بیشتر انرژی خورشید توسط خاک شده و به گیاه در مقابله با سرما کمک می کند. همچنین خاک مرطوب به دلیل بالا بودن گرمای ویژه آب کالری بیشتری ذخیره کرده و آهسته تر خنک می شود و این ویژگی نیز احتمال سرمازدگی گیاه را کاهش می دهد.
تاثیر اسید هیومیک ها بر افزایش سرعت جوانه زنی
کودهای حاوی ترکیبات اسید هیومیک با در دسترس قراردادن و انتقال عناصر غذایی به درون بذر بر درصد و سرعت جوانه زنی بذور تاثیر می گذارند . این مواد موجب افزایش فعالیت های متابولیسمی بذر شده و با فعال سازی نقاط رشد ، جوانه زنی و ایجاد ریشه را تسریع می کنند و استفاده از آنها جهت بذرمال متداول می باشد.
کودهای اسید هیومیک شرکت سارکو
افزایش روزافزون جمعیت جهان موجب شده است تا تولید کنندگان با هدف تولید محصول بیشتر ، به استفاده روزافزون از کودهای کشاورزی روی آوردند. ازین رو در جهت استمرار تولید و کشاورزی پایدار ، اصلاح و بهبود ساختار خاک ضروری و در اولویت می باشد و مصرف محصولاتی که علاوه بر تامین عناصر غذایی مورد نیاز گیاه اثرات مخرب زیست محیطی و ماندگاری پایدار در محیط و محصول را نداشته و در کنار آن به بازسازی ساختار خاک و تامین موادمغذی آن کمک کند از اولویت های بخش کشاورزی است. استفاده از کودهای حاوی اسید هیومیک از کاربردیترین راهکارهای رفع این معزل شناخته می شود وامروزه جزو مکمل های پرکاربرد بخش کشاورزی محسوب می گردند.
شرکت سارکو مجموعه ای کامل از پر کاربردترین مکمل های کودی بر پایه اسید هیومیک ، را در سبد کالایی خود داشته و از تولید کنندگان برتر کشور در این زمینه می باشد.این دسته از کودها با تامین عناصر غذایی ضروری گیاه موجب افزایش محصول شده و همزمان به احیای ساختار خاک های زراعی و باغی و کاهش فرسایش خاک نیز کمک می کنند.
کودهای اسید هیومیک با محیط زیست سازگار بوده ونگرانی های ناشی از آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی را بهمراه ندارند. همچنین بدلیل اینکه بر پایه مواد طبیعی تولید می شوند استفاده از آنها در کشت های ارگانیک و سالم بلامانع است .