مشخصات گیاهشناسی گوجه فرنگی
گوجه فرنگی از خانواده solonaceae و از جنس lyopersicon ، نام علمی Solanum lycopersicumو نام انگلیسی Tomatoمی باشد.
شرایط کشت گوجه فرنگی
دمای مناسب رشد
- محدوده دمایی ۲۲ تا ۳۰ درجه سانتی گراد دمای مناسب رشد و تولید گیاه گوجه فرنگی است.
- دمای مناسب جوانه زنی: ۱۶ تا ۲۹ درجه سانتیگراد
- دمای مناسب رشد رویشی : ۲۱ تا ۲۴
- دمای مناسب رشد میوه: ۱۹ تا ۳۲ درجه سانتیگراد
دمای مناسب گلدهی
دمای مناسب گرده افشانی گل های گوجه فرنگی محدوده دمایی ۱۵ تا ۲۸ درجه سانتیگراد می باشد.
خاک مناسب
خاک های لومی شنی و لومی رسی و غنی از مواد آلی برای پرورش گیاه گوجه فرنگی مناسب است.
محدوده PH 5 تا ۷ خاک جهت کشت گیاه گوجه فرنگی مناسب می باشد.
طول دوره رشد و رسیدگی
حدود ۴۵ تا ۶۵ روز پس از جوانه زنی وارد مرحله تولید می شود.
فصل کاشت و برداشت محصول
گوجه فرنگی یک محصول فصل گرم است.زمان کاشت بذر گوجه فرنگی در مناطق شمالی از اواسط اسفندماه می باشد.در مناطق جنوبی گوجه فرنگی در مهر و آبان و یا در بهمن و اسفند کشت می شود.
آفات و بیماری های شایع گوجه فرنگی
بیماری ها
- شانکر باکتریایی (Bacterial canker)
- لکه های باکتریایی (Bacterial spot)
- پژمردگی باکتریایی (Bacterial wilt)
- آنتراکنوز (Anthracnose)
- پژمردگی فوزاریومی (Fusarium wilt )
- کپک خاکستری (Botrytis (grey mould))
- پوسیدگی گیاهی (Buckeye rot)
- کپک پودری (Powdery mildew)
- پوسیدگی میوه با قارچ (Rhizoctonia fruit rot)
- پوسیدگی ساقه، طوقه و ریشه (Sclerotium disease)
آفات
- کرم میوه‌خوار گوجه‌فرنگی Helicoverpa armigera
- کرم برگ‌خوار گوجه‌فرنگی Spodoptera litura
- شب‌پره مینوز گوجه‌فرنگی Tuta absoluta
- کرم‌های طوقه‌بُر
- مگس مینوز گوجه‌فرنگی Liriomyza sativae
- مگس سفید Bemisia tabaci
- کنه‌ها
- تریپس گوجه‌فرنگی Ceratothrips reticulatus
مهمترین عناصر غذایی در رشد و تولید گوجه فرنگی
۱-عنصر نیتروژن
این عنصر موجب تسریع رشد رویشی و افزایش درشتی و وزن گیری میوه گوجه فرنگی می شود.
۲-عنصر فسفر
این عنصر فتوسنتز و انتقال انرژی را بهبود بخشیده و گلدهی و رشد محصول را افزایش می دهد.
۳-عناصر ریزمغذی
عناصر روی و بر میزان گلدهی را در گیاه افزایش داده و از ریزش نابهنجار گل ومیوه پیشگیری می کنند.
۴-عنصر آهن
عنصر آهن موجب افزایش سبزینگی و رشد رویشی در گیاه شده و کیفیت میوه را بهبود می بخشد.
عنصر آهن وروی تاثیر زیادی بر افزایش کیفیت و رنگ میوه گوجه فرنگی داشته و بازارپسندی آن را افزایش می دهد.
۵-اسیدآمینه
در زمان رنگپذیری میوه استفاده از کود اسیدآمینه بهمراه کود کلسیم بور فرایند رنگپذیری مطلوب را در گیاه بهبود بخشیده و بازارپسندی آن را بالا میبرد.
۶-عنصر گوگرد
این عنصر در تمام مراحل رشد و نمو گیاه مورد نیاز می باشد و کیفیت محصول را به میزان زیادی افزایش می دهد.
کود گوگرد پتاس علاوه بر بهبود رشد رویشی و کیفیت محصول در پیشگیری از آلودگی بوته گوجه فرنگی به بیماری های قارچی و آفات نیز موثر می باشد.
۷-عنصر سیلسیم
مصرف کودهای حاوی سیلسیم و پتاسیم علاوه بر بهبودکیفیت محصول و مقاومت مکانیکی دیواره سلول ها ، از نفوذ آفات مکنده و عوامل بیماری زا پیشگیری و عمر انبارمانی میوه گوجه فرنگی را افزایش می دهد.
۸-عنصر کلسیم
عنصر کلسیم مقاومت گیاه گوجه فرنگی را در برابر آلودگی به بیماری پوسیدگی گلگاه بالا برده و با افزایش سفتی پوست میوه تاثیر زیادی در کاهش خسارات ناشی از حمله آفات مکنده بر گیاه دارد. همچنین کلسیم موجب سفتی گوشت میوه شده و خسارات ناشی از جابجایی را کاهش داده و عمر انبارمانی آن را بالا میبرد.
مصرف کودهای کلسیم بهمراه کودهای کودهای پتاس بالا در درشت شدن میوه موثر بوده علاوه بر آن کیفیت محصول را نیز افزایش می دهند.
توصیه های عمومی در تغذیه کودی گوجه فرنگی
- کودهای توصیه شده در مرحله رسیدگی محصول در زمان برداشت چین های نیز کاربرد دارند.
- با توجه به شرایط محیطی کود آهن پودری و مایع ، همچنین کود پودر میکرو و کود مایع میکرو قابلیت جایگزینی دارند.
- برنامه کودی پیشنهادی براساس نیاز گیاه گوجه فرنگی به عناصر غذایی در مراحل مختلف رشد و نمو آن می باشد.
- مقادیر توصیه شده و نحوه مصرف عمومی است و با توجه به آزمون خاک و نظر کارشناس قابل تغییر می باشد.
- بدلیل خاصیت کلات کنندگی کودهای اسید هیومیک مصرف این ترکیبات همراه با آب آبیاری ، موجب رشد و توسعه ریشه شده و جذب عناصر مغذی موجود در خاک را توسط ریشه گیاه تسهیل می کند.
- جهت پوشانندگی کامل و افزایش راندمان مصرف و کارایی کودها ، استفاده از مکمل کودی سورفکتانت غیر یونی سارکو SURFACTANT توصیه می شود.